Peygamber mirası olan hadislerin, ashab-ı kiram başta olmak üzere, tabiin ve daha sonraki nesiller tarafından büyük bir ihtimamla ezberlenerek ve yazılarak korunduğu bilinen bir gerçektir. Hadislerin din demek olduğunu bilen İslam âlimleri, onların aynı zamanda Kur’an-ı Kerim’i tefsir ettiğini, bu tefsiri bütün nesillerin bilmesi gerektiğini düşünerek bu Peygamber mirasının daha sonraki çağlara en güvenilir şekilde ulaşması için özel metodlar geliştirmişlerdir. Bu özel metodun adı Usüli hadis veya Ulûmü’l-hadis de denilen hadis ilimleri ve hadis ıstılahlarıdır.
Bu kitap 1986 yılında Allah’ın rahmetine kavuşan Prof. Dr. Subhi es-Salih tarafından, hadis ilimleri sahasında yazılan ana eserler ile diğer kaynaklar tarihi ve tahlili bir metodla incelenerek ve iyi bildiği bazı Batı dillerinde müsteşrikler tarafından yapılan araştırmalar dikkate alınarak titiz bir çalışma sonunda hazırlanmıştır. Hadislerin sağlam bir şekilde korunması için muhaddisler tarafından geliştirilen metodlar geniş bir şekilde ele alındığı gibi, hadislerin hukuk, lügat ve edebiyat bakımından önemi belirtilmiş, haberleri isnadlarıyla birlikte rivayet etme usulünün ilk defa müslümanlar tarafından kullanıldığı gösterilmiş ve hadis ilimlerine hizmeti geçen bazı önemli şahsiyetler tanıtılmıştır.
Türk okuyucusunun ilk defa 1971 yılında tanıştığı bu tercümenin elinizde bulunan baskısı, eserin gözden geçirilmiş ve indeksi genişletilmiş yeni neşridir.

Cerh ve tadîl, hadis usûlü içerisinde sened ilmi açısından çok önemli bir bilim dalıdır ve kendisine has terminolojisi vardır. Hem mütekaddim hem de müteahhir hadis âlimleri bu sahada nadide eserler telif etmişlerdir.
Subkî, Sehâvî ve Zehebî hiç kuşkusuz bu sahada eser veren imamlardan birkaçıdır.
Yukarıda isimlerini saydığımız müelliflerin konuya dair risâlelerini bir araya getirerek bir kitap altında toplayan Ebû Gudde, titiz bir tahkik ve her bir risaleye bir mukaddime yazarak kitabın değerini daha da artırmıştır.
Ey okuyucu, Allah Rasûlü sallallahü aleyhi ve sellem’i anlamada önemli kilometre taşlarından biri olan cerh ve tadîl konusunda zihnindeki soru işaretlerini giderecek şeyin ta kendisi işte bu kitaptır. İstifade etmeye bakasın.
devamını oku

‘’İslam dini, elbette akla değer verir. Ama o küheylanın başı boş bırakıldığı zaman neleri kırıp dökeceğini iyi bildiği için, onu dizginlemeyi uygun görmüştür’’. Uzun zamandan beri öz kültürlerinden koparılmaya ve ona yabancılaştırmaya çalışılan insanımızın yediği vurguna ve derin acıya bir çare, gönlündeki ve zihnindeki boşluğu dinini yanlış öğrenerek gidermesine bir önlem olarak yazılan bu eserde hadisi şerifler üzerinden oluşturulmuş kafa karışıklıklarının giderilmesine gayret edilmiştir. Müellifin tarifi ile ‘’hadis karşıtlarını ikna etmek için değil, din kardeşlerimi onların tuzağına düşmekten korumak için’’ kaleme alınan bu kitap, yüzyıllardır süre gelen ve son zamanlarda sesini duyurmaya başlayan sünnet karşıtı mihraklara seviyeli ve sağlam bir set olma özelliği taşıyor.

Prof. Dr. Ahmet Yücel tarafından hazırlanan bu kitapta;
* Hz. Peygamber’i rüyada görüp bilgi almak mümkün müdür?
* Kadınların uğursuz olduğunu ifade eden hadis var mıdır?
* Mehdî hakkındaki hadisler sahih midir?
* Hz. Peygamber kadınların yönetici olamayacağını söylemiş midir?
* Yöneticilerin sadece Kureyş kabilesinden olacağını ifade eden hadis sahih midir?
* Kadınların çoğunun cehennemlik olduğunu ifade eden hadis sahih midir?
* Hadislere göre resim yapmak yasak mıdır?
* Kertenkeleyi öldürenin şehit sevabı kazanacağına dair hadis sahih midir?
* Üç aylar ve bu aylarda yapılacak ibadetlerle ilgili hadisler sahih midir?
* Kur’ân’ın Allah tarafından korunduğu gibi Hadisler de korunmuş mudur?
* Hadis kitaplarında bulunan hadisler bizzat Hz. Peygamber’in sözleri midir?
* Şiîlerin Hadislere yaklaşımı nasıldır?
ve benzeri 88 soruya doyurucu cevaplar yer almaktadır.
Fıkıh Konusunda Bilinmesi Gereken 88 Soru

Bir hadisin sahabeden tâbiûna geçiş hikayesi çoğu zaman o rivayette yer alan ancak yeterince dikkat çekmeyen ayrıntılardandır. “Sebebü îrâdi’l-hadîs” olarak adlandırılan bu duruma dair örneklerin sistematik olarak incelenmesi, döneme ilişkin birçok bilgilerin yanı sıra hadis rivayeti hakkında önemli ipuçları sunmaktadır. Hadislerin I/VII. asırda sahabîler (veya tâbiûn) tarafından aktarılmasına sebep olan şey, ilgili hadisin rivayet bağlamı hakkında oldukça önemli bilgiler içerir. Bundan dolayı sebebü îradi’l-hadîsin, I/VII. asır hadis rivayetini anlamadaki fonksiyonunu ortaya koymak ve buralardan elde edilen bilgilerle söz konusu asrın yapısını anlamak önem arz eder. Bu kitapta hadis tarihinin en önemli zaman dilimlerinden olan birinci hicrî asır, sebebü îrâdi’l-hadîs olgusu üzerinden derinlemesine incelenmiştir. Bu asırdaki rivayet olgusunun daha net anlaşılması için “sistemli hadis rivayeti”, “ihtiyaca binaen hadis rivayeti” ve “yarı sistemli hadis rivayeti” kavramları ilk defa olmak üzere kullanılmıştır. Kitap, ilk asırdaki hadis rivayetine bağlamı içinde bakılmasını teklif ettiğinden dolayı, bir hadisin rivayetinin arka planında isnatlarda isimlerin peş peşe sıralanmasından çok daha fazlasının bulunduğunu ileri sürmektedir. İlk asırdaki hadis rivayeti bu gözle okunduğunda gözden kaçan birçok önemli anekdotun dönem hakkında çeşitli bilgiler verdiği görülecek, hatta hadis rivayetinde psikolojik unsur veya hadis rivayetinde yerellik gibi şimdiye kadar pek dikkat çekilmeyen başlıkların ortaya çıkabildiği müşahede edilecektir.

Hz. Peygamber’e ait açıklamaların lafzen ve mânen rivâyeti, şifâhî ve yazılı nakli, tedvin ve tasnifi, Resûl-i Ekrem’e ait olup olmadıkları, yorumlanmasında kullanılacak yöntemler ve benzeri hususlara yönelik faaliyetler tarihsel bir süreci oluşturmaktadır ki buna, “Hadis Tarihi” denilmektedir. Söz konusu tarihin başlangıçtan günümüze kadar geçirmiş olduğu gelişim sürecinin bilinmesi elbette zarurîdir. Özellikle hadis/sünnet hakkında araştırma yapanların, bu tarihî süreçteki farklı yaklaşımları çok iyi bilmeleri gerekmektedir. Gerek İslam dünyasında gerekse Batı’da hadis tarihiyle ilgili bir takım çalışmalar yapılmıştır. Ancak bunlar hadis tarihinin tamamını kapsayacak mahiyette olmayıp, bazı dönemleri ve hadis âlimleri ile metodlarını inceleyen araştırmalardır. Hadis tarihinin birer halkası mahiyetinde olan bu tür bireysel çalışmaların devam etmesi, ileride daha kapsamlı Hadis tarihi kitaplarının yazılmasına katkı sağlayacaktır. Ancak bugün için bu alanla ilgili bilgiler, oldukça yetersizdir. Zira bu çalışmalar başlangıçtan günümüze kadar geçen tarihî süreci içerisine alacak miktara henüz ulaşmış değildir. Bu çalışmada bir taraftan bu husus göz önüne alınarak diğer taraftan İlahiyat Fakülteler’i müfredat programlarına uygunluğu düşünülerek başlangıçtan günümüze Hadis Tarihi genel çerçevesiyle ortaya konulmaya çalışılmıştır.