Ülkemizde “Namazla Diriliş” programlarını başlatan ve yediden yetmişe herkese namazı sevdirmeye çalışan, gençlerin “Namaz Abisi” Ahmet Bulut, yeni kitabı Cennete Giden Yollar ile ayet ve hadislerin ışığında Allah’ın rızasını arayanlara rehberlik ediyor. Güncel öykülerle okuyucuya ayna tutuyor. Kitaba koyduğumuz isim, Rabbimizden beklentimizdir.
Ashab “Yaşayan Kur’an” Hz. Peygamber’i bizzat gördüğünden ona bakarak “Kitab”ın nasıl hayata geçirileceğini anlıyor ayrıca onun açıklamalarıyla bilgileniyor, anlayamadıkları yerler olduğunda da yine ona soruyorlardı. Ancak Allah Rasûlünün vefatıyla birlikte “canlı örneklik” sonlanmış oldu. Bu noktada sahabe devreye girerek onun sözlerini ve uygulamalarını tâbiîne aktardı. Bu aktarım kuşaklar boyunca devam ederken oluşan hadis ilmi süreç içinde kemâle erip sistemleşti. Böylece bizler söz konusu ilmin usûlü, tarihi ve edebiyatı vesilesiyle rivayetleri her açıdan tahlil edebilme imkanına kavuştuk. Elinizdeki “bilgi küpü” çalışma bu alanda sizlere dikkat çekici malumat sunarken araştırma azminizi de coşturmak istemektedir.
Neden Namaz? Çünkü namaz imandan sonra Rabbimizin en çok üzerinde durduğu bir ibadettir. Hz. Peygamberin hayatının ayrılmaz parçasıdır. Namaz hayatın ta kendisidir. Hiç bir şekilde terkine izin verilmemiştir. Buna rağmen günümüz Müslümanlarının en çok ihmal ettiği kıymetini bilmediği bir ibadettir. Dolayısı ile karşımıza iki sonuç çıkıyor. Namazını kılmayanlar ve kıldığı halde gereken önemi vermeyenler.
İslâm tarihinde Muaviye b. Ebû Süfyan’ın Hz. Hasan’dan halîfeliği devralmasıyla başlayıp Mervan b. Muhammed’in öl-dürülmesine kadar geçen döneme Emevî Asrı adı verilir. Gerek Hz. Peygamber (sav) devrinde yaşamış sahâbe ile ondan sonraki nesil arasında bir zaman köprüsü olması, gerekse bu süreçte meydana gelen hadiselerin Müslüman-ların zihninde derin izler bırakmış olması sebebiyle, Emevîler devleti İslâm tarihinin üzerinde en fazla tartışma yapılan dönemini teşkil eder. Bu tarihi sürece dair akademik, entellektüel ve popüler ilgi ve alâka günümüzde de etkisini sürdürmektedir.
Beş asır boyunca Müslümanlar’ın önderliğini temsil edenabbasi halifeliği, İslam tarihinde Osmanlılardan sonra en uzun ömürlü devlettir. Abbasiler, uzun süre Müslümanlar’ın siyasi hayatına hakim olmuş, son anına kadar da İslam dünyasının manevi liderliğini sürdürmüştür. Bu trihi süreçte dini, sosyal ve kültürel alanda çok büyük değişmeler şahir olunmuştur. Değişimlerin yaşanılan sürecin siyasi hayatıyla doğrudan irtibatı bulunmaktadır. Binaenaleyh asırlar boyunca gerek İslam aleminde, gerekse o dönemin bilinen dünyasında meydana gelen gelişmelerin ortaya konulabilmesi, abbasi siyasi tarihinin bilinmesiyle doğrudan alakalıdır.
Bu çalışmamızda, medeni hukukun bir bölümü ve meşru evlilik yolunda atılan önemli bir adım olan evlenme ile boşanma konularına yer verilmiştir. Şöyle ki; iki bölümden oluşan çalışmamızın ilk bölümünde evlenme akdi ve hukuki sonuçları ele alınmıştır. Öncelikle hemen hemen bütün toplumlarda rastlanan ve değişik âdet ve biçimlerde de olsa bütün toplumlarda sosyal bir olay olarak önem taşıyan nişanlanma konusu işlenmiştir. Akabinde evlenme akdinin unsur ve kuruluş şartları, evlenme engelleri, denklik, kadının mali hakları kapsamında mehir ve nafaka, bâtıl evlilikler çerçevesinde muvakkat ve müt’a nikâhı ile doğum ve neticeleri üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde ise evliliğin sona ermesi ve hukuki sonuçları ele alınmıştır. Bu kısımda boşanma öncesinde alınması gereken tedbirler, erkeğin boşama yetkisi ve bu çerçevede Kur’ân ve sünnete uygun boşama çeşitlerine temas edilmiş, sonrasında kadının birlikte yaşamak istemediği eşinden hangi yollarla ayrılabileceği üzerinde durulmuş, akabinde de iç iradenin bulunmadığı durumlarda meydana gelen boşamaların geçerliliği tartışılmıştır. Son kısımda da iddet, hidâne, iddet nafakası, miras, mut’a gibi boşanmanın hukuki sonuçları üzerinde durulmuştur.
Elinizdeki kitap, hadislerin sonraki kuşaklara sağlıklı bir şekilde aktarılması yönünde İslâm bilginlerinin harcadıkları çabayı ana hatlarıyla ortaya koymaktadır. Kitap, yapılan çalışmaların eksikliklerine ve günümüzde hadis metinlerinin daha iyi değerlendirilebilmesi için yapılabileceklere de değinmektedir. Bu nedenle okurun, konuyla ilgili genel bir bakış açısı kazanacağı, geçmiş bilginlerin çabalarının boyutunu görebileceği ve günümüzde yapılması gerekenlerle ilgili bir bakış açısı kazanacağı ümit edilmektedir.
Hadis rivayet külliyatı içinden Hz. Muhammed’e(s.a.v) ait olanlarla olmayanları birbirinden ayırmak oldukça zordur. Ayrıca bunu gerçekleştirme yönünde mutabık kalınacak genel geçer bir yöntem tespit etmek de neredeyse imkânsızdır. Bu nedenledir ki, rivayetlerdeki farklılıklar ümmet içindeki ihtilafları besleyen temel faktörlerden biri olmuştur. Elinizdeki kitap, peygamber anlayışının doğru bir şekilde oluşmasına, rivayetlerin geçirdiği serüveni anlamaya ve bu rivayetlerin bizlere ulaşmasına aracılık eden kişi ve kitapları daha iyi tanımamıza katkı sağlayabilecek bir yapıdadır.
İslâmî ilimler içinde en canlı alan hiç şüphe yok ki hadistir. Nitekim ülkemizin de dâhil olduğu İslâm ülkeleri yanında, dünyanın pek çok yerinde hadis alanının her konusuyla ilgili olarak yoğun çalışmalar yapılmaktadır. Elinizdeki kitap, farklı coğrafyalarda kaleme alınmış söz konusu makalelerden bir demeti okurla buluşturarak ülkemiz hadis çalışmalarına katkı sağlamayı hedeflemektedir.
Güzelliklerin hep oralardan misallendirildiğini görüp, eski günlerin hasretiyle iç çeken günümüz Müslüman aydını, “bugün aynı güzelliklerin neden yaşanamadığını” sorgulamaktadır. Bunu yaparken, eksikliğin nereden başladığını görmekte ve «Kur’an-Sünnet» eksenli bir hayatı yeniden inşa etmek gerektiğine inanmaktadır. Sağlam ve sağlıklı bir ümmet oluşturabilmek için, bizlere ulaşan hadis malzemesinin tekrardan irdelenmesi ve rivayetler içinden güvenilir Kur’an yorumunu çıkarmanın önceliği olduğunu gözlemektedir. Geldiği safhadan sonra, gayretlerini tabiî olarak hadisin bu sahasına teksîf etmektedir. Bu duruma bakarak şunu rahatça söyleyebiliriz: İçinde yaşadığımız süreç, geleneği inkâr etmeden hadisin senede ilave olarak daha ziyade başka kriterlerle tahlîle tabi tutulacağı bir dönem olacaktır. Elinizdeki eser, bu yeni yaklaşımın örneklerini ihtiva eden bir çalışmadır.
Günümüz Müslümanları ve özellikle de Türkiye Müslümanları, namazın önemini ve güzelliklerini yeterince bilmediği gibi onun olmazsa olmaz bir ibadet olduğunun da bilincinde değiller. İnanıyoruz ki, Müslümanlar, namazın diğer ibadetler dâhil olmak üzere üzerlerine düşen tüm İslâmî vecibelerin uygulanmasına da zemin hazırlayarak din binasını bir bütün halinde inşa eden ve hayatın tüm alanlarını kuşatarak muazzam bir umrâna/medeniyete vücut veren mucizevi dönüştürücü özelliğini keşfedip dosdoğru namazlar kılmayı (ikâme-ı salât) başardıkları zaman tekrar ayağa kalkacaklardır. Bir başka ifade ile Ümmet-i Muhammed’in yeniden tarihin öznesi haline gelmesini sağlayacak olan topyekûn dirilişimiz “namazı yaşamamıza” yani “namazla dirilişimize” bağlıdır.
devamını oku
Bu çalışmanın hedef kitlesi her şeyden önce genelde ilimle ve İslâmî ilimlerle, özelde de tarih ve İslâm tarihiyle ilgilenen ve “okuyan” kişilerdir. Ayrıca İslâm tarihi dışındaki dinî ve sosyal bilimlerle meşgul olan okurların siyasî tarihi bilmeden doğru değerlendirmeler yapmaları zordur. Zira ictimaî, ilmî, iktisadî hayatın, siyasî hayattan doğrudan etkilendiği ve bu ilimlerin siyasî hadiselerden bağımsız olarak gelişmedikleri kabul edilen bir gerçektir. Dolayısıyla Tefsir, Kelâm, Fıkıh, Tasavvuf ve Felsefe gibi disiplinlerde okumalar yapanların, inceledikleri dönemlerin siyasî hayatını bilmeleri gerekmektedir.
Unutulmamalıdır ki, Hulefa-i Raşidin dönemi Hz. Peygamber’den (sav) sonraki İslâm tarihi sürecinin en önemli kısmına tekabul etmektedir. Gerek ilk Müslümanlar’ın siyasî, sosyal ve dinî faaliyetleri, gerekse İslâm dininin pek çok kıtada yayılış tarihinin iyi ve doğru anlaşılabilmesi, bu zaman diliminin sağlıklı bir şekilde anlaşılmasıyla doğrudan ilgilidir. Kanaatimizce bütün bir İslâm tarihi sürecinde olduğu gibi, ilk dönem hadiselerinin de aynı şekilde hiç bir ön yargı taşımadan, samimi gayretle açıklanmaya ihtiyacı vardır.
Rasullullah efendimiz (s.a.v), Allah’ın en son ve en mükemmel dinini tebliğ etmiştir. Ancak o, ashabına İslam Dinini, özel bölümler halinde (yani, bugün size namazın vaciblerini anlatacağım, bu hünkü konumuz abdest ile ilgili olacaktır. Abdestin farzları, sünnetleri ve mekruhlarını göstereceğim…şeklinde) takdim etmemiştir. Hıra dağında indirilen ilk beş ayetten itibaren son nefesini verdiği güne kadar, iman, ibadet, ahlak…konularını birbirine girift halde sunmuş, islamı bir bütün halinde vermiş ve sonunda da gerçekanlamıyla ve şüphesiz Yüce Rabb’imizin yardımlarıyla başarılı omuştur. Ashabın islam dinini, kendilerinden sonra gelen insanlara tebliğ ve talimi de öyledir. İhtiyaç oldukça, soruldukça anlatmışlar, Hz. Peygamberin usulünü devam ettirmişlerdir. Ancak daha sonraları müslümanların diğer milletlerle ve çeşitli ilimlerle teması neticesi olarak islam Dinine ait bilgiler bölümler halinde, belli bir program dahilinde verilir olmuştur.
