Kudüs’ü yazmak, kutsalın değerini anlatmak kadar zor. Kudüs’ü anlatmak, orada yaşamak kadar zor. Bu çalışma, Kudüs’ün ne denli önemli bir coğrafya olduğunu gösterecek kadar kısa bir tarih, Kudüs’ün üç din için ne kadar kutsal olduğunu anlatacak kadar bilgi, geçmişte ve günümüzde yaşananlardan çeşitli dersler çıkartacak kadar farkındalık oluşturmayı hedeflemiştir.
Hac, aslında manevi ve deruni bir tecrübedir. Çünkü diğer ibadetlerde olduğu gibi hac ibadetinde de asıl olan, aklileştirme değil, içselleştirmedir. Bu ibadetlerin, bazı dini ve dünyevi faydaları varsa da, asıl olan onların sırf Allah istediği için yapılmış olmasıdır. Hac, belli bir zaman ve belirli mekanlarda gerçekleşen bir ibadet olduğu için Müslümanlara zaman ve mekan mefhumunu, dünyada her şeyin belli bir düzen içinde gerçekleştiği şuurunu kazandırır. Buna göre hac, bir ay içerisinde başlayıp biten bir ibadet değildir. Bireyin iç dünyasının evrensel olana açılımı ve toplum hayatının kaynaştırıcı bir mayasıdır.
